Is de mens bezig de natuur te vernietigen? Op het eerste gezicht – nou vooruit, ook het tweede – wel. Maar wat is de definitie van natuur? De mens zelf is er in ieder geval onderdeel van, daar kunnen we het waarschijnlijk over eens worden. En wat de mens maakt, ook wel te definiëren als techniek (in brede zin)? Het lijkt logisch om natuur en techniek tegenover elkaar te zetten, maar zo vanzelfsprekend is dat niet. Als een vogel een nest maakt, vinden we dat ‘natuurlijk’. En als een mens een huis bouwt?
Met ongeveer deze redenering leidt Koert van Mensvoort zijn boek Next Nature in. Hij pleit ervoor dat we het paradijselijke ideaal van natuur loslaten en de verstrengeling van natuur en techniek accepteren. Wat wij maken – wat Koert de technosfeer noemt – zou weleens een volgende stap kunnen zijn in de evolutie. En de evolutie is onontkoombaar, wat betekent dat de strijd ertegen zinloos is en alleen maar afleidt van wat ons te doen staat.
Wat staat ons dan te doen? Nou, onze verantwoordelijkheid nemen voor de gigantische invloed die we hebben op onze omgeving! Wat wij creëren laten samenwerken met wat er al is, om er iets moois voor iedereen van te maken.
We moeten niet terug naar de natuur, we moeten samen vérder. Technologie is niet inherent goed of slecht, maar de inzet ervan moet rekening houden met belangen van mensen, dieren, planten, bacteriën, enzovoorts, in samenhang met elkaar bezien omdat ze niet los van elkaar bestaan.
Dit onderstreept volgens mij het belang van een goed functionerende democratie waarin ook niet-menselijke entiteiten een stem hebben (een geocratie, of bestaat er al een beter woord voor?). Wat mij betreft zou een goede eerste stap zijn om onze huidige democratie flink te verbeteren, want als we de verantwoordelijkheid voor onze medemens al niet aankunnen, hoe moeten we die voor de hele aarde dan dragen?
Het boek Next Nature kocht ik tijdens mijn bezoek aan het Evoluon. Schrijver Koert van Mensvoort richtte het Next Nature Network op, dat de tentoonstelling RetroFuture in het Evoluon organiseerde.
Geef een antwoord