Opknappen van een vintage racefiets

Kort na de vouwfiets kwam op eenzelfde wonderbaarlijke wijze deze vintage racefiets bij me terecht. Een Gazelle Tour de l’Avenir. Ook een erfstuk, met de vraag of ik het opknappen ervan als project zou aannemen.

Afgaand op de foto’s leek het allemaal nog wel mee te vallen. Tuurlijk, er moesten wat onderdelen worden opgepoetst en vervangen, maar daar draaien we onze hand niet voor om. Als altijd komen de meeste gebreken pas aan het licht na een eerste onderzoek, of beter nog: als het werk allang is aangevangen en de raming van tijd (en soms kosten) dientengevolge moet worden herzien.

Toen de fiets in de werkplaats was aangekomen, bleek al gauw dat alle bewegende onderdelen nogal stroef liepen, met name het balhoofd (draaipunten voor het sturen) en de trapas, maar ook de remmen en derailleurs. Gelukkig kwam een aantal bouten en moeren in een eerste proef goed los, dat zou een keer wat hoofdbrekens schelen.

We kwamen overeen dat ik – allemaal met reden – het volgende zou vervangen: alle kabels, het velglint, de buitenbanden, de remgreepcovers, het stuurlint en zadel. Verder zou ik de fiets schoonmaken, ontroesten en de kogellagers in het balhoofd en de trapas nakijken en vervangen of schoonmaken en invetten.

Afijn, het leek heel overzichtelijk allemaal. Tot ik op enig moment alleen nog het ‘kale’ frame had hangen en alle onderdelen verspreid over de werkbank lagen. Ordelijk verspreid welteverstaan, maar wel met bij ieder onderdeel een imaginair takenlijstje.

Dat het vet in kogellagers op enig moment blijkt weggespoeld, verdampt of anderszins met onbekende bestemming vertrokken was ik wel gewend. Maar dat het helemaal bleek te zijn ingeteerd tot een soort stroop met een enorm hoge viscositeit was nieuw voor me. Lastig schoon te maken ook, er moesten enorme hoeveelheden ontvetter aan te pas komen om de stroop laagje voor laagje weg te poetsen. De kogeltjes zelf kon ik maar beter vervangen in plaats van stuk voor stuk schoonmaken. Toen het balhoofd helemaal fris was, kwam ik toe aan de trapas. Wat bleek: hoewel er verschillende standaarden zijn voor onderdelen en gereedschappen (met de nadruk op verschillende, dat wel), is deze klassieke crankset van Stronglight nou net een buitencategorie. Oftwel: er is maar één specifiek voor dit merk en type gemaakte cranktrekker geschikt om ‘m los te maken. Te verkrijgen in… de Verenigde Staten van Amerika. M-gineering modificeert een grotere cranktrekker om ‘m passend te maken, maar die voorraad was net op. Gelukkig kon ik (één van) de laatste(n) krijgen bij Liberte Cycles. Ik werd snel geholpen en kon vlug verder.

De zadelpen kwam er met een zogenaamde ‘zigzag’ uit, zodat ik ook die zou vervangen. De diameter (26.4) bleek zelfs enigszins gangbaar, zodat ik weinig moeite had om ‘m ergens te bestellen.

Ook de naven en derailleurs gingen uit elkaar voor onderhoud, en toen alles was ontroest en opgepoetst kon ik beginnen de fiets weer in elkaar te zetten. En na zo’n lang verhaal is iedereen natuurlijk nieuwsgierig naar het resultaat, zonder verdere omhaal van woorden.

Kijk ‘m eens shinen! Sterker nog: hij rijdt als een zonnetje. Dit keer ook letterlijk.