Wilfried de Jong – De man en zijn fiets

22 maart 2023

“Wilfried de Jong is professioneel sportliefhebber”, stelt de achterkant van De man en zijn fiets (bol.com). Prachtig! Hij laat zich niet vangen in een bepaald beroep, maar leiden door zijn interesse in sport. Naast sport, en dan vooral wielrennen, is hij ook liefhebber van jazz, boeken en goede verhalen. Vertaald in beroepen maakt dat hem interviewer (Zomergasten, 24 uur met…, interview met de koning), presentator (Holland Sport, Brommer op zee), muzikant (contrabas, DJ), theatermaker (met Martin van Waardenberg), acteur (Ventoux) en dus ook schrijver.

Hoe doet hij dat, en hoe is hij zover gekomen? Die vraag hoeven we hem niet meer te stellen, want dat heeft Ernst-Jan Pfauth al gedaan in deze aflevering van Jonge Jaren.

Een paar passages die mij aanspreken:

Geen keuzes maken

Maar ik denk dat ik gewoon nooit zoveel keuzes heb gemaakt. (…) ik kan echt twijfelen over iets. En heel vaak heb ik best wel periodes geen besluit genomen en dan rolde er toch iets uit. (…) Dat heeft wel meegeholpen. Geen keuzes maken en niet één beroep.

Nieuwsgierig en fanatiek

Ik denk dat het ook te maken heeft met dat de dingen die ik dan doe, die je allemaal opnoemt, dat ik gewoon echt nieuwsgierig was en dat ik het gewoon heel graag wilde proberen. Ik heb ook geen opleiding gehad voor schrijven, ik heb geen opleiding gehad voor interviewen eigenlijk dus dat is allemaal self made geweest. En ik denk dat ik wel een vechtjas ben in de zin dat ik dan gewoon het beste uit mezelf wil halen. (…) Ik ben heel fanatiek.

Onzeker

Naast dat jij denkt ‘goh ik wil jouw carrière wel hebben’, zou ik wel een keer willen zeggen ‘weet je het zeker?’ want je krijgt er ook een hoop onzekerheid bij. (…) Maar ik heb ook wel geleerd door te kijken naar mijn eigen werk, of erover te horen, dat die twijfel en die onzekerheid kennelijk ook maakt dat mensen dat zien en voelen (…) en (…) geneigd zijn om meer te geven in een interview, omdat ik dat ook probeer.

Veel niks

Ik heb altijd heel veel niks. Ik heb vandaag de hele dag niks gedaan. Ik weet niet wat ik gedaan heb. De hele dag plaatjes draaien, krantje lezen, boek lezen. Thuis zitten. Niks gedaan. Wandelingetje gemaakt. En vanavond hier anderhalf uur. Ik heb anderhalf uur gewerkt dat was het.

Nee verkopen

En nog een les vanuit vroeger al: Heel veel ‘nee’ verkopen. Heel veel dingen waarvan je maar even twijfelt, waarvan je denkt ‘ja, hm’, ga je een tijdje lang twijfelen. Denk je ‘ik twijfel te lang: doe ik het niet’. (…) Niet iets doen met tegenzin, want daar ga je echt aan onderdoor, lichamelijk of geestelijk, of je werk lijdt eronder.

Op het goede moment stoppen

Ook gewoon stappen durven nemen. Alle dingen die ik gedaan heb, heb ik ook op het goede moment gestopt. (…) Omdat stoppen op het goede moment de juiste energie geeft voor iets nieuws.

Laat het maar binnenstromen

Zijn eigen website beschrijft een periode dat hij even geen verplichtingen had als ‘de beste zet van zijn leven’:

Hij ging drieëneenhalve maand bij zijn ouders thuis in een donkerbruine draaistoel naast de pick-up voor het raam zitten. (…) En op den duur kwam hij tot de geruststellende gedachte, dat zijn eigen wereld in zijn hersenpan zat, dat hij zijn leven zelf kon beïnvloeden en dat het wel in orde zou komen. Inclusief twijfel en chaos, want dat hoort bij hem, daar gedijt hij bij.
De jongen voor het vensterglas is een vijftiger geworden en die kan nog steeds als hij alleen thuis is een hele middag op de bank hangen met goede muziek erbij, niksend, starend, mijmerend. “Laat het maar binnenstromen,” zegt Wilfried de Jong. “Dat geeft me kracht en troost en plezier.”

De man en zijn fiets

Terug naar het boek, dat ik deze week herlas. Je hoeft geen wielerfanaat te zijn om het mooi te vinden. Dat ben ik ook niet. Van fietsen houden helpt natuurlijk wel, maar de wielerhistorie die Wilfried beschrijft zegt mij niet zoveel. Het is zijn manier van vertellen die alles tot leven wekt. Hij geeft de wedstrijden smoel, maakt ze menselijk, verplaatst zich in het persoonlijke verhaal van een renner, merkt details op en associeert daarop verder. En al snel merk je: het is natuurlijk niet de sport die hij beschrijft. Het is het leven.

Het boek is een bundeling van verhalen die hij eerder schreef, aangevuld met nieuwe verhalen over zijn eigen fietservaringen. Daarin ontziet hij ook zichzelf niet. Misschien is het juist dankzij dat rauwe, Rotterdamse, dat de werkelijkheid mooier wordt dan ‘ie eigenlijk is.

Wilfried de Jong is niet te vangen. Hij is een liefhebber, een acteur, een verhalenverteller. Maar misschien is hij inderdaad vooral een schrijver.

De meeste mensen denken dat Wilfried de Jong een tv-maker is. Ze vergissen zich: hij is een schrijver.
Bert Wagendorp

Naast De man en zijn fiets schreef Wilfried nog meer korte wielerverhalen die in boekvorm uitkwamen: zie hieronder.
In juni 2023 verschijnt zijn nieuwe verhalenbundel Schwung (bol.com), met tien langere verhalen die voor zover ik begrijp niet (perse) over fietsen gaan, maar desondanks het lezen waard zullen zijn.

Bekijk op bol.com

De man en zijn fiets
Wilfried de Jong

Wilfried de Jong geeft de wedstrijden smoel, maakt ze menselijk, verplaatst zich in het persoonlijke verhaal van een renner, merkt details op en associeert daarop verder.